Preminula Džejn Gudol (92), pionirka u istraživanju šimpanzi
Komentari
01/10/2025
-22:58
Džejn Gudol, jedna od najpoznatijih svetskih primatologa i zaštitnica životne sredine, preminula je danas u Los Anđelesu, u 92. godini, saopštio je Institut Džejn Gudol.
Gudol, rođena u Velikoj Britaniji, međunarodnu prepoznatljivost stekla je proučavanjem ponašanja divljih šimpanzi u istočnoj Africi, naročito u rezervatu Gombe u današnjoj Tanzaniji, piše New York Times.
Tokom istraživanja otkrila je da šimpanze koriste alate, konzumiraju meso, imaju rituale nalik "plesovima za kišu" i učestvuju u organizovanim sukobima.
Njena otkrića o roditeljstvu, socijalnoj strukturi i komunikaciji među šimpanzama imala su veliki naučni značaj i donela su joj priznanje u stručnim krugovima.
Njena otkrića iz 1960-ih o tome kako se šimpanze ponašaju u divljini otvorila su nove puteve i predstavljala ono što je nazvano „jednim od najvećih naučnih dostignuća zapadnog sveta“.
Samo na osnovu naučnih zasluga, otkrića dr Gudol o tome kako su divlje šimpanze odgajale svoje mladunce, uspostavljale liderstvo, socijalizovale se i komunicirale otvorila su nove puteve i privukla ogromnu pažnju i poštovanje među istraživačima.
Evolucioni Biolog Stiven Džej Guld rekao je da njen rad sa šimpanzama "predstavlja jedno od najvećih naučnih dostignuća zapadnog sveta".
Povezane vesti
Gudol je bila prva naučnica koja je dokumentovala da ženke šimpanzi rađaju u razmacima od četiri i po do šest godina i da grupa godišnje dobije jedno do dva mladunca.
Posebno je proučavala ponašanje majki, njihovu zaštitničku ulogu i reakcije odraslih mužjaka na pojavu mladunaca.
Na saznanja Gudol o upotrebi alata među šimpanzama, njen mentor Luj Likaj izjavio je da čovečanstvo mora redefinisati pojam alata, redefinisati čoveka, ili prihvatiti šimpanze kao ljude.
Pored istraživanja, Gudol je bila aktivna u zaštiti prirode i borbi protiv zatočavanja divljih životinja.
Godine 1977. osnovala je Institut Džejn Gudol, a 1991. pokrenula je program "Roots and Shoots" koji danas edukuje mlade o očuvanju prirode u preko 120 zemalja.
Komentari (0)