Times of Israel: Neki Jevreji se ponovo plaše ustaških simbola u Hrvatskoj
Komentari
04/05/2025
-20:16
Neki Jevreji u Hrvatskoj strahuju za svoju budućnost zbog ponovne pojave simbola iz doba ustaštva, piše Times of Israel (TOI).
Izraelski portal navodi da nacionalistički simpatizeri hrvatskih ustaša danas sve više dobijaju na svojoj retorici, a oni koji žele da suzbiju pronacističko izražavanje kažu da ne nailaze na značajnu podršku među poslanicima.
Generalni sekretar Jevrejske zajednice u Zagrebu Zoran Ferber rekao je da je predlagao da u Hrvatskoj bude donet isti zakon kao u Nemačkoj o nacističkoj simbolici, da to bude krivično delo za koje je zaprećena zatvorska kazna, a ne da se to tretira kao prekršaj kao što je sada slučaj.
"Ne možemo predložiti zakon ako nas niko drugi ne podržava", istakao je Ferber.
Tajms of Izrael podseća da je bivša predsednica Hrvatske Kolinda Grabar-Kitarović 2016. godine pozirala sa ustaškom zastavom tokom putovanja u Kanadu, uprkos tome što je pre toga izrazila žaljenje zbog ustaškog režima tokom zvanične posete Izraelu.
Takođe se ističe da danas hrvatski nacionalisti nastavljaju da koriste zabranjeni, ali sve više tolerisani, slogan "Za dom spremni", koji je ustaški ekvivalent nacističkom pozdravu.
Kao znak koliko su nacistička osećanja rasprostranjena u Hrvatskoj, navodi se da je hrvatski pevač Marko Perković Tompson, poznat po svojim pesmama kojima veliča ustaštvo, prodao više od 500.000 karata za koncert na otvorenom u julu.
Povezane vesti
Grafiti "Židove na vrbe" u Zagrebu
Programska koordinatorka u neprofitnoj grupi sa sedištem u Zagrebu - "Documenti: Centar za suočavanje s prošlošću" - Tena Banjeglav napominje da nacistička obeležja imaju moćnu simboliku za neke Hrvate.
"Normalni ljudi koji znaju šta su ovi simboli značili u prošlosti misle da bi to trebalo zabraniti", istakla je Banjeglav.
Napomenula je da, s druge strane, etnički Hrvati ovaj pozdrav obično povezuju sa ratom protiv Srbije 1990-ih, a ne sa ustašama.
"Sa ovom trenutnom ekstremno desničarskom vladom, nema šanse da bude zabranjen", navela je Banjeglav.
Izraelski portal navodi da su u Hrvatskoj antisemitski akti u naglom porastu od početka rata u Pojasu Gaze u oktobru 2023. godine.
Tako su se, na primer, nedavno na zagrebačkim ulicama pojavili grafiti "Židove na vrbe", piše Tajms of Izrael.
Među Jevrejima koji su se prošle sedmice okupili u devet gradova i mesta u Hrvatskoj, u znak sećanja na Jom HaŠoa - Dan sećanja na holokaust, bio je i Darko Fišer, jedan od oko 140 preostalih preživelih iz hrvatskog ratnog režima čije su fašističke vođe smatrane još brutalnijim od nacista.
Povezane vesti
"Bilo je gore od Aušvica. Ovde su imali krematorijume i masovna ubistva, ali i fizičku i psihičku torturu. Bilo je izuzetno okrutno, posebno u Jasenovcu", rekao je 87-godišnji Fišer u nedavnom intervjuu, podseća Tajms of Izrael.
Fišer je rekao da je preživeo samo igrom slučaja, a da su mnogi Jevreji, uključujući i neke od njegovih rođaka u logoru završili svoje živote.
Fišer je preživeo jer se njegov otac 1941. godine, kada je fašistički ustaški režim počeo da donosi antisemitske zakone, dogovorio da porodica napusti Hrvatsku.
Povezane vesti
U Jasenovcu ubijeno 1.300 Jevreja
Njegov otac je ubijen 1944. godine nakon što su nacisti napali Mađarsku, ali je ostatak porodice preživeo i vratio se u Hrvatsku nakon rata.
Tajms of Izrael navodi da se navršava 80 godina od završetka Drugog svetskog rata, kao i sloma ustaškog režima, nacističke marionetske vlade, formalno poznate kao Nezavisna Država Hrvatska, a na njenoj teritoriji, koja je obuhvatala veći deo današnje Hrvatske, kao i susednu Bosnu i delove današnje Srbije, nalazilo se oko 30 koncentracionih logora, uključujući Jasenovac i dva logora posebno napravljena za decu, Jastrebarsko i Sisak.
Tokom svoje vladavine, ustaški režim je progonio i ubijao stotine hiljada Srba, Jevreja i Roma, kao i Hrvata koji su se protivili vlasti, a katolička crkva je otvoreno sarađivala sa ustašama, dodaje Tajms of Izrael.
Tokom Drugog svetskog rata ubijeno je oko 80 odsto Jevreja u Hrvatskoj, što je jedan od najvećih procenata u bilo kojoj zemlji u Evropi.
Samo u Jasenovcu je 13.000 Jevreja pretučeno ili batinano na smrt, što je bilo toliko užasno da su čak i visoki nacistički oficiri upozoravali komandante logora da koriste humanije metode pogubljenja, navodi izraelski portal.
Pre 1941. godine na teritoriji pod kontrolom Nezavisne Države Hrvatske živelo je oko 39.000 Jevreja.
U Hrvatskoj danas živi 1.300 Jevreja, uključujući one koji su preživeli holokaust i koji su sada stari od 80 do 102 godine.
Oko 1.000 Jevreja živi u Zagrebu, a manji broj u Osijeku, Splitu, Dubrovniku i još pet gradova, rekao je potpredsednik Jevrejske zajednice Zagreb Saša Cvetković.
Komentari (0)