U Španiji socijalisti i levičarska stranka Sumar postigli koalicioni sporazum o formiranju vlade Američki stručnjaci na Kipru pomažu u istrazi oko izbegavanja sankcija Rusima

Top tagovi

Kosovo i Metohija Rat u Ukrajini Kriza na Bliskom istoku

Evropa

Kina na demografskoj prekretnici, a kakva je situacija u EU: Deset zemalja zabeležilo pad broja stanovnika

Komentari

Autor: Euronews/Camille Bello

28/01/2023

16:18

Kina na demografskoj prekretnici, a kakva je situacija u EU: Deset zemalja zabeležilo pad broja stanovnika - Copyright profimedia

veličina teksta

Aa Aa

Prvi put u šest decenija Kina, prema podacima za prošlu godinu, ima manje stanovnika pošto je broj umrlih bio veći od broja rođenih. Prema podacima koje je objavio Nacionalni zavod za statistiku, Kina je na kraju 2022. imala oko 1,4 milijarde stanovnika, što je pad od oko 850.000.

I ne samo da natalitet u Kini pada, već i njeno stanovništvo stari, a stručnjaci upozoravaju da će to rezultirati demografskom slikom koja će smanjiti radnu snagu nacije, iscrpiti njen penzioni sistem, a mogao bi da ima ozbiljne ekonomske posledice i daleko van njenih granica.

Ali, iako kineska demografska kriza danas krasi brojne naslovne strane, teško je zanemariti činjenicu da stanovništvo Evropske unije takođe stari i da se već dve godine smanjuje, piše Euronews.

Nakon decenija rasta, evropska populacija u padu

Populacija Evropske unije porasla je sa 354,5 miliona 1960. godina na 446,8 miliona 2022, što je povećanje od 26 odsto. To je dodatnih 92,3 miliona ljudi, što je više nego što Nemačka ima stanovnika, inače najveća članica bloka u kom živi 83 miliona ljudi.

Međutim, stopa rasta stanovništva je usporila poslednjih decenija, a u poslednje dve godine ukupna populacija EU je opala, mada ne u svakoj državi članici.

Ukupno deset zemalja zabeležilo je pad broja stanovnika između 2021. i 2022. godine, a najveći pad zabeležen je u Italiji (-253.100 stanovnika), Poljskoj (-185.800), Rumuniji (-163.600), Hrvatskoj (-157.300), Bugarskoj (-77.600), Grčkoj (-74.800), Mađarskoj (-41.800), Slovačkoj (-25.100), Letoniji (-17.500) i Sloveniji (-1.800).

Porast je primećen u 17 zemalja, a prvih pet su Francuska (+185.900), Holandija (+115.300), Nemačka (+82.100), Belgija (+76.400) i Švedska (+73.000).

Stopa fertiliteta u Evropi

Kineska stopa feritliteta pala je na 1,15 dece po ženi 2021. godine, daleko ispod nivoa od oko 2,1 živorođeno dete po ženi potrebnog da bi se obezbedila stabilna populacija u odsustvu migracija.

Vredi napomenuti da nijedna zemlja EU nema stopu fertiliteta iznad ovog praga. Prosečna stopa u EU, od 1,5 detetu po ženi u 2020, smanjena je sa 1,53 u 2019. i 1,57 u 2016. godini.

Najniže ukupne stope fertiliteta u 2020. zabeležene su na Malti (1,13), Španiji (1,19) i Italiji (1,24). Na prvom mestu je Francuska sa prosečnom stopom feritiliteta od 1,83, a slede Rumunija (1,80), Češka (1,71) i Danska (1,68).

Međutim, neke zemlje EU sa stopama fertiliteta ispod nivoa zamene i dalje imaju sve veći broj stanovnika. Francuska, na primer, beleži porast stanovništva u poslednjih 20 godina. Državni zavod za statistiku INSEE to pripisuje nekoliko faktora, posebno migratornih kretanja i produženja životnog veka.

Rođenja, umiranja i migracije

Prirodni priraštaj stanovništva u EU je negativan od 2012. godine - što znači da je više od jedne decenije smrtnost bila veća od broja rođenih. Međutim, stanovništvo EU je prestalo da raste tej 2020. Kako je to moguće?

Do devedesetih, prirodni priraštaj (sa više rođenih nego umrlih) činio je većinu u ukupnoj populaciji. Dalje, uloga neto migracije je preuzela važnu ulogu u promeni stanovništva EU, pošto je broj rođenih i umrlih postao uglavnom uravnotežen, objašnjava Eurostat. A od 2011. rast stanovništva EU se pripisuje neto migraciji i statističkim prilagođavanjima.

Međutim, 2020. i 2021. godine neto migracija više nije nadoknađivala negativan prirodni priraštaj u EU i kao rezultat toga, ukupna populacija se smanjila.

Eurostat je u ovu kombinaciju faktora pripisao i uticaj pandemije kovida 19.

Kina i EU: Uloga migracije

EU i Kina imaju različitu dinamiku migracija. Grafik ispod upoređuje njihovu neto stopu migracije - razliku između broja imigranata (koji se useljavaju u zemlju) i broja emigranata (onih koji odlaze) tokom godine.

Kada je broj doseljenika veći od broja emigranata, postoji pozitivna neto stopa migracije.

Davne 1960. godine, neto stope migracije Kine i EU bile su otprilike uporedive i slične: u to vreme je više ljudi emigriralo nego što se useljavalo. Međutim, podaci Svetske banke pokazuju dramtično drugačiju putanju tokom narednih decenija. U 2021. neto stopa migracije u EU bila je +910.755, dok je za Kinu bila -200.194 ljudi.

Da li će stanovništvo EU nastaviti da raste

Najnovije projekcije Eurostata na nacionalnom nivou napravljene su u aprilu 2020. i pokrivale su period od 2020. do 2100. godine.

Prema tim procenama, predviđa se da će se stanovništvo EU povećati na vrhunac od 449,3 miliona oko 2026. godine, a zatim postepeno pasti na 416,1 milion do 2100. godine.

Međutim, očekuje se da će u 11 zemalja članica EU porasti populacija, pri čemu je glavni doprinos neto migracija. To su Švedska, Francuska, Irska, Holandija, Danska, Belgija, Austrija, Kipar, Malta, Nemačka i Luksemburg.

Stanovništvo EU duže živi i sve je starije

Udeo stanovnika starosti 65 i više godina raste u svakoj državi članici EU i zapravo je daleko ispred Kine, gde iznosi oko 13 odsto.

Zemlje sa najvećim udelom stanovništva starosti 65 i više godine su Italija (22,5 odsto), zatim Finska (22,7), Grčka (22,5), Portugal (22,4) i Nemačka (22 odsto). U poslednnjoj deceniji, zemlje koje su zabeležle najveći porast udela stanovništva starosti 65 i više godina bile su Finska, sa povećanjem od 5,2 odsto, zatim Poljska (5,1) i Češka (4,6). Uočeno je povećanje od tri procentna poena za EU u celini.

Prema predviđanjima Eurostata, oni koji imaju 65 ili više godina činiće 31,3 odsto stanovništva EU do 2100. godine, u poređenju sa 20,8 odsto 2021. godine. Očekuje se i da će se udeo onih starijih od 80 godina ili više u populaciji EU više nego udvostručiti između 2021. i 2100. godine, sa 6 na 14 odsto.

Povećanje broja stanovnika koji stari pripisuje se povećanju dugovečnosti. U EU je očekivani životni vek pri rođenju naglo porastao tokom prošlog veka, sa 69 godina 1960. na 80,1 godinu 2021. EU to pririsuje nekoliko faktora, uključujući smanjenje smrtnosti novorođenčadi, povećanje životnog standrda, poboljšani način života, bolje obrazovanje i napredak u zdravstvu i medicini.

Međutim, nakon pandemije kovida 19, indikator je opao sa 81,3 u 2019. na 80.4 godine u 2020. i 80,1 u 2021. Samo četiri zemlje članice EU nisu zabeležile smanjenje prosečnog životnog veka: Danska, Estonija, Finska i Kipar.

Koje EU članice imaju najmađu populaciju?

Radno sposobno stanovništvo, definisano kao stanovništvo od 15 do 64 godine, čini preko 64 odsto stanovništva u EU, prema podacima iz 2021.

Više od deset odsto stanovništva EU ima između 15 i 24 godine, više od 32 odsto je staro između 25 i 49 godina, a skoro 21 odsto je između 50 i 64 godine.

Godine 2021. srednja starost stanovništva EU bila je 44,1 godina, u odnosu na 41,6 tokom 2011.

Očeuje se da će se ova srednja starost dodatno povećati na 48,8 godina 2100. To znači da će polovina stanovnišva EU biti starija od 48,8 godina, dok će druga polovina biti mlađa.

Tokom 2021. Kipar je imao najnižu srednju starost od 38 godina, a Italija najvišu 47,6 godina.