Misterija "Đavolje Biblije": Zašto je srednjevekovna knjiga teška 75 kilograma postala fascinacija ljubitelja okultnog

Legende kažu da je jedan srednjovekovni monah iz češkog grada Podlažice, nakon što je osuđen na kaznu da živ bude zazidan u skučeni prostor, pokušao da povrati slobodu obećavši da će napisati najveću knjigu ikada napisanu, i to u roku od jedne noći. Pošto nije mogao sam da dovrši taj nemogući zadatak, prizvao je Đavola u pomoć, a taj sporazum mu je omogućio da zadrži svoj smrtni život po cenu besmrtne duše.

To je samo jedna od mnogih legendi koje se vezuju za "Codex Gigas" ili "Đavolju Bibliju", iluminirani rukopis iz ranog 13. veka, koji je veći od svih drugih srednjevekovnih dokumenata.

Zavoral Libor / ČTK / Profimedia

Teška 75 kilograma i dimenzija 91 sa 51 centimetar, sa 310 listova, izrada ove knjige zahtevala je kožu više od 160 teladi i magaraca, jer se većina značajnih knjiga tog vremena ispisivala na pergamentu.

Šta se nalazi u Codex Gigas-u?

Za razliku od većine drugih iluminiranih rukopisa iz srednjeg veka, "Codex Gigas" sadrži više različitih tekstova. Pored Starog i Novog zaveta, tu su i rukom ispisane kopije istorijskih i naučnih spisa jevrejskog istoričara Josifa Flavija i katoličkog teologa Isidora Seviljskog, kao i rana istorija Bohemije (regije u kojoj se nalazi Podlažice) koju je napisao Kozma Praški. Uključena su i različita bajanja, medicinski priručnik iz 12. veka, kalendar, kao i pregledi grčkog, hebrejskog i slovenskog pisma.

Ipak, najpoznatiji deo knjige "Codex Gigas", zbog kojeg je dobila nadimak "Đavolja Biblija", jeste ilustracija na jednoj strani, koja prikazuje demonsko biće sa rogovima, kandžama, račvastim jezikom i velikim belim očima.

Ožana Jaroslav / ČTK / Profimedia

Ova uznemirujuća slika, smeštena između teksta o pokajanju i teksta o isterivanju zlih duhova, nalazi se naspram stranice na kojoj je podjednako velika ilustracija Nebeskog grada, verovatno kao simbol dve strane hrišćanskog zagrobnog života, piše ArtNet.

Gde se danas nalazi "Đavolja Biblija"?

Istorija "Codex Gigas"-a tajanstvena je poput značenja njegovih ilustracija. Naučnici, naravno, ne veruju u legendu prema kojoj je napisana za jednu noć i procenjuju da ju je postepeno ispisivao verovatno jedan autor i to između 1204. i 1230. godine. Iako ne možemo sa sigurnošću tvrditi da je Codex stvoren u Podlažicama, beleška na prvoj stranici navodi manastir tog grada kao najstarijeg poznatog vlasnika. Ista beleška pominje da je rukopis 1295. godine predat drugom manastiru, da bi te iste godine bio otkupljen od strane još jednog crkvenog reda.

Dalja, nepotpuna evidencija vlasništva daje samo okvirnu sliku puta koji je rukopis prešao kroz vekove. Godine 1594. dospeo je u ruke Rudolfa II, cara Svetog rimskog carstva i poznatog ljubitelja svega okultnog. Prvobitno je prenet u Prag, a kasnije u Stokholm nakon što je švedska vojska odnela stratešku pobedu u Tridesetogodišnjem ratu.

Glück Dalibor / ČTK / Profimedia

Čuva se u Nacionalnoj biblioteci Švedske, gde se nalazi i danas, a i dalje je središte lokalnih legendi.

Jedan švedski tekst objavljen 1858. godine, na primer, opisuje priču o čuvaru koji je jednom zaspao u glavnoj sali biblioteke i probudio se da bi video kako "Codex" lebdi u vazduhu, predvodeći druge knjige u zanosnom "plesu". Navodno je "čuvar od tog dana sišao s uma" i morao da bude institucionalizovan.

Vredi pomenuti i glasine o čuvenom švedskom dramskom piscu i romantičaru Avgustu Strindbergu. Prema rečima njegovog prijatelja i kolege pisca, Strindberg koji je jedno vreme radio u biblioteci i, poput Rudolfa II, imao doživotnu fascinaciju okultnim, krišom bi noću ulazio u zgradu, palio šibicu i čitao iz "Đavolje Biblije" u nadi da će tako stupiti u kontakt s podzemnim svetom.