Sećanje na Miroslavu Miru Glišić u Muzeju Jugoslovenske kinoteke

Komentari

Mira Glišić - Copyright Promo/Porodična arhiva dr Ivane Kronja

Autor: Euronews Srbija

16/12/2025

11:56

veličina teksta

Aa Aa

U okviru programa "Sećanje na", kojim Jugoslovenska kinoteka odaje počast istaknutim filmskim stvaraocima, od 17. do 19. decembra, biće prikazan izbor filmova iz opusa Miroslave Mire Glišić, jedne od najznačajnijih slikarki kostima i kostimografkinja druge polovine dvadesetog veka kod nas.

Program predstavlja antologijska filmska ostvarenja među kojima su "Sibirska ledi Makbet" Andžeja Vajde; "Tri" , Aleksandra Saše Petrovića; "Karolina Riječka", Vladimira Pogačića i "Dugi brodovi", Džeka Kardifa.

Neizbrisiv trag na filmskoj i pozorišnoj sceni, u jugoslovenskim, ali i međunarodnim okvirima, Mira Glišić je ostavila tokom pedesetih i šezdesetih godina prošlog veka. Pasionirano je radila na domaćoj ali i međunarodnoj sceni, do trenutka kada njen profesionalni i životni put nije naglo prekinut iznenadnom smrću. Istaknuta umetnica, obrazovana kod uglednih profesora poput Petra Dobrovića, Jovana Bijelića i Mila Milunovića, je tokom svoje uspešne karijere kreirala kostime i deo scenografija za više od 60 pozorišnih predstava i preko 25 filmova jugoslovenske i međunarodnih produkcija. Slavoljub Stefanović-Ravasi, Sava Mrmak, Jovan Živanović, Andžej Vajda, Aleksandar Saša Petrović − samo su neki od niza značajnih reditelja sa kojima je profesionalno sarađivala Miroslava Glišić.

"Filmski kostim jedno je od najlepših filmskih čuda: na filmu, kao i u pozorištu, on je spoj mašte, lepote i funkcije. Ali samo film poseduje i onu čudesnu estetiku 'srebrnog ekrana', crno-bele slike, za koji su se, sa neverovatnom predanošću, krojili tako raskošni kostimi lepotica i vojskovođa, skitnica i savremenih ljudi. Takve kostime, kao i one u boji, radila je i moja baka, Miroslava Glišić", kaže dr Ivana Kronja, filmska kritičarka, unuka Mire Glišić.

"Baka je poznavala velike umetnike – slikare, reditelje, skulptore. Neki od njih, za njenog života i posle njene prerane, nepravedno ishitrene smrti, u zenitu stvaralaštva i zrelosti, slikali su Miroslavine portrete i vajali njene biste – dostojno umetnice koja je bila jedan od simbola dramskih umetnosti svoje epohe. Drugovala je sa stvaraocima, producentima, glumcima i glumicama svoga vremena i, kako mi je mama pričala, bila dobra prijateljica sa Mirom Stupicom, Marijom Crnobori i drugim divama kojima je kreirala kostime. Kao javna ličnost bila je i modna ikona, radila i za modnu industriju tadašnje Jugoslavije, ali je pre svega bila skromna, kao umetnica istančana, posvećena, analitična, veoma vredan i dobar radnik i čovek", dodaje Kronja.

Kostimografkinja, scenografkinja i slikarka

Miroslava Mira Glišić (Beograd, 18. septembra 1918 – Breša, 7. avgusta 1965) bila je slikarka i kostimografkinja. Slikarstvo je učila od autoriteta kakvi su bili Jovan Bijelić, Petar Dobrović, Milo Milunović i Mladen Josić. Od 1944. se posvetila kostimografiji, radeći u Narodnom pozorištu u Beogradu, prvobitno kao asistent Milice Jovanović Babić, a potom i kao samostalni kostimograf u više od 20 predstava dramskog, operskog i baletskog repertoara.

Zajedno sa Bojanom i Mirom Stupicom, bila je jedan od osnivača Jugoslovenskog dramskog pozorišta, gde će preći posle tri godine i ostvariti niz nezaboravnih kostimografskih i scenografskih rešenja. Pored toga, sarađivala je i sa Beogradskim dramskim pozorištem, pozorištima "Boško Buha", "Atelje 212", Srpskim narodnim pozorištem, Narodnim pozorištem u Nišu, narodnim pozorištima u Zaječaru, Zrenjaninu, NP "Joakim Vujić" u Kragujevcu, narodnim pozorištima u Titogradu, Sarajevu, Mostaru, Tuzli i Skoplju, Dubrovačkim ljetnim igrama, te pozorištima u inostranstvu (Prag, Beč).

Izvrsno poznavanje različitih stilova odevanja kao i snažan koloristički senzibilitet, bila su neka od upečatljivih obeležja kostimografskog pristupa Miroslave Glišić.

Kao najuspelija ostvarenje Mire Glišić pamte se kostimografije predstava: "Škola ogovaranja" (1948), "Pera Segedinac" (1950), "Antigona" (1959), "Dubrovačka trilogija" (1958), "Don Karlos" (1955), "Kralj Lir" (1952), "Don Kihot" (1957), "Zaljubljen u tri narandže" (1959), "Evgenije Onjegin" (1960), "Dundo Maroje" (1956. u Pragu), "Otelo" (V. Šekspir, 1964. na dubrovačkom Lovrijencu), "Braća Karamazovi" (1965. u bečkom Burgteatru)...

Poslednjih godina uporedo sa kostimom bavila se i scenografijom, kao i slikarstvom. Bila je angažovana u fabrikama konfekcije i trikotaže kao savetnik za modni kostim i organizator modnih revija i sajmova. Izlagala je na kolektivnim izložbama ULUS-a i na međunarodnim izložbama u Veneciji i Briselu.

Među brojnim priznanjima koje je dobila za svoj rad, su i Sterijina nagrada za kostim (1961, J. Hristić, Čiste ruke) i Oktobarska nagrada Beograda (1963, za kostim u predstavama "Govor cveća" F. G. Lorke i "Dantonova smrt" G. Bihnera, te za kostim i scenografiju u predstavi "Igra ljubavi i slučaja" P. Marivoa).

Kao kostimograf je učestvovala u tridesetak domaćih i koprodukcionih filmova među kojima su i: "Pesma sa Karaburme" (R. Novaković, 1955), "Zenica" (M. Stefanović, J. Živanović, 1957), "Karolina Riječka" (V. Pogačić, 1961), "Sibirska ledi Magbet" (A. Vajda, 1962), "Old Shatterhand" (H. Fregonese, 1963), "Tri" (A. Petrović, 1965).

Mira Glišić je nastradala u saobraćajnoj nesreći na službenom putovanju u Italiji. Imala je 47 godina. Prilikom njenog ispraćaja, prvog u Aleji zaslužnih građana, u ime brojnih kolega i prijatelja, govorio je i oprostio se književnik Borislav Mihajlović Mihiz.