Kakva je demografska slika Srbije: Skoro pola miliona stanovnika manje u poslednjih deset godina

Odlukom Ujedinjenih nacija Svetski dan stanovištva obeležava se od 11. jula 1987. kada je zabeleženo da na planeti Zemlji živi 5 milijardi ljudi. Uoči praznika ove godine, na planeti ima više od 8 milijardi ljudi, ali tom povećanju Srbije nije doprinela jer je godinama kod nas broj umrlih veći od broja novorođenih.

O ovoj temi za Euronews Srbija govorila je Gordana Bjelobrk iz Republičkog zavoda za statistiku koja je rekla da Srbija ima oko šest miliona i 600 hiljada stanovnika i da to čini 0,1 svetske populacije.

Kako kaže, svetska populacija raste i u proseku je mlađa — njena prosečna starost iznosi 30 godina. S druge strane, prosečna starost stanovnika Republike Srbije je 44 godine, a broj stanovnika se iz godine u godinu smanjuje. 

Euronews Srbija

Samo na osnovu razlike između broja živorođenih i umrlih, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, od 2014. do 2025. godine Srbija je izgubila nešto više od 400 hiljada stanovnika.

"Ta razlika prisutna je već 32 godine; od 1992. godine, kada je prvi put zabeleženo 6.500 više umrlih nego rođenih, ona se postepeno i kontinuirano povećava iz godine u godinu. Najveća je bila 2021. godine, kada je negativna vrednost iznosila 74.442 — ali ne zaboravimo, to je bila godina kovida, u kojoj smo imali rekordan broj umrlih, više od 136.000", kaže Bjelobrk. 

Dodaje da je negativan prirodni priraštaj trenutno 37.300 i da je on manji od decenijskog proseka koji iznosi 43.000.  Navodi da je svako usporavanje rasta negativnog prirodnog priraštaja, ili barem njegovo zadržavanje na prethodnom nivou, ipak pozitivan signal. Demografske pojave, posebno one koje se odnose na rađanje, vrlo se sporo menjaju i retko prelaze u pozitivan trend — zato je i samo usporavanje negativnog trenda dobar znak.

"U odnosu na prethodnu godinu broj živorođenih u 2024. godini je samo za 200 manji od prethodne godine. A da ne zaboravimo da mi svake godine gubimo skoro 14.000 žena koje se nalaze u toj osnovi koja je nama neophodna za rađanje, tako da je veći pad broja žena u fertilnom periodu nego što je pad broja živorođene dece", objašnjava sagovornica.

Kaže da Beograd beleži negativan prirodni priraštaj, jer godišnje umre oko 21.000 ljudi, a rodi se oko 17.000 beba, što znači da je prirodni priraštaj negativan za približno 4.000

"Ali Beograd ipak malo usporava pad broja stanovnika; ima pozitivan migracioni saldo. To znači da je, pored Novog Sada i Niša, jedan od retkih gradova u koji se više ljudi doseljava nego što se odseljava. Njihova prosečna starost je oko 35–36 godina", navodi ona. 

Samo šest opština u Srbiji ima pozitivan prirodni priraštaj: to su Novi Sad, Zvezdara, Sjenica, Tutin, Novi Pazar i, kao nova opština koja se ove godine prvi put pojavila na toj listi — Pantelej u gradu Nišu.

"Sve ostale opštine beleže negativan prirodni priraštaj, a najveće negativne vrednosti i dalje dolaze, tradicionalno, iz regiona Južne i Istočne Srbije. U nekim opštinama taj trend traje još od 1960-ih godina", podvlači Bjelobrk. 

U svetu 8,09 milijardi ljudi, u Srbiji 6,59 miliona

U svetu živi 8,09 milijardi ljudi a u Srbiji 6,59 miliona, objavio je Republički zavod za statistiku povodom Svetskog dana stanovništa.

Prosečna starost stanovnika u svetu je 30,4 godine a u našoj zemlji 44 godine. Kada je reč o godišnjem broju rođenih i umrlih, broj rođenih u svetu iznosi 361.946, umrlih 168.909, dok u Srbiji broj rođenih iznosi 166 a umrlih 268.

Podaci za svet se odnose na procene Ujedinjenih nacija za 2023. dodinu a za Srbiju na 2024. godinu.

Ceo prilog pogledajte u video klipu na početku teksta