Još se čekaju konačni rezultati izbora na KiM: Mogu li Srbi sami organizovati politički, ekonomski i kulturni život?
Komentari
14/11/2025
-15:33
Posle završenih lokalnih izbora na Kosovu i Metohiji još se čekaju konačni rezultati, koji su uglavnom već poznati. Srpska lista vodiće najviše opština, deset u kojima većinu čine Srbi, a imaće odbornike u najmanje pet lokalnih samouprava sa većinskim albanskim stanovništvom.
U četiri opštine, sa srpskom većinom na severu Kosova i Metohije, neće biti opstrukcije prilikom samog čina primopredaje vlasti i povratka Srba u lokalne samouprave, tvrde analitičari. Razlog? Priština zna da od toga velikim delom zavisi ukidanje kaznenih mera Evropske unije.
Politikolog Ognjen Gogić smatra da će vlasti u Prištini maksimalno koristiti mogućnost da nadziru rad lokalnih samouprava.
"Problem će nastati kasnije, dakle kada Srbi budu u poslu u severnim opštinama, pa krenu da donose neke odluke, da pokušaju da menjaju i revidiraju odluke koje su donosile prethodna rukovodstva u tim opštinama, tu će biti opstrukcija u centralnoj vlasti koja će maksimalno koristiti mogućnost da nadzire rad lokalne samouprave, što zapravo znači i da stavlja van snage neke odluke koje budu donosili lokalni organi vlasti. Centralna vlast će generalno da nastavi da degradira lokalnu samoupravu, time što će sama direktno da sprovodi neke projekte u tim opštinama mimo volje lokalnog stanovništva", kaže Gogić.
"Otvara se prostor za razgovor o Zajednici srpskih opština"
Istoričar Aleksandar Gudžić smatra da neće biti ista situacija kao što je bila pre izlaska Srba iz institucija.
"Onu poziciju koju su Srbi imali pre izlaska iz institucija više neće imati. Sada Priština koristi u pregovorima sa međunarodnom zajednicom kao glavni argument da su Srbi političari na severu nepouzdani, naravno koristi i onaj nesrećni slučaj Banjske", kaže on.
Ono što Beograd godinama pokušava da uradi jeste da se formira zajednica opština sa srpskom većinom u okviru koje bi Srbi zaista mogli da organizuju svoj život, a odluke donose samostalno i punovažno. Priština zajednicu ne želi, ali su izlaskom na izbore Srbi za njeno formiranje stvorili uslove.
Povezane vesti
"Time zapravo Srbi dobijaju mogućnost da budu predstavljeni u lokalnoj samoupravi i takođe se time potencijalno otvara prostor za razgovor o zajednici srpskih opština. Jer sada kada zapravo postoje legitimne skupštine opština, dakle kada su srpski odbornici ponovo i u opštinama na severu Kosova, postoje uslovi proceduralni da te skupštine opština delegiraju predstavnike koje bi onda konstituisali zajednicu srpskih opština", objašnjava Gogić.
Ono o čemu se među poznavaocima političkih prilika govori trenutno jeste da se položaj Srba na severu neće vratiti na onaj pre izlaska iz institucija, jer se trenutno radi samo o političkom povratku, a ne i o pravosuđu i policiji, dok Srbe na jugu ne očekuju velike promene.
"I ta zapravo garancija koju Srbi imaju da mogu da upravljaju u svojim opštinama nije neprikosnovena. Dakle, ona zavisi i na kraju od političke volje koja postoji kod vlade u Prištini. Tako da, najviše zapravo zavisi položaj Srba u tim opštinama od toga koliko će centralni vlasti prepustiti da upravljaju u svojim poslovima", objašnjava Gogić.
Istoričar Gudžić smatra da se u budućnosti može očekivati sve veći pritisak na Srbe na severu.
"U budućnosti možemo očekivati sve veći pritisak na Srbe na severu. Što se tiče juga, tu su problemi hronični koji su prisutni svih ovih godina. I tako se menja demografska struktura. Ono što su očekivanja Srba na Kosmetu je da predstavnici Srpske liste, koji imaju najveću odgovornost i uživaju najveću podršku Srba spreče taj proces promene demografske slike u opštinama južno od Ibra i da naravno rade na ekonomskom osnaživanju i jačanju Srba", zaključuje on.
Komentari (0)