Drugi krug izbora u Čileu, favorit za predsednika levičar hrvatskog porekla: Ko je Gabrijel Borić?

Komentari

Autor: RTL, Index.he, Tanjug

19/12/2021

17:22

Drugi krug izbora u Čileu, favorit za predsednika levičar hrvatskog porekla: Ko je Gabrijel Borić?

Gabriel Borić - Copyright AP/Matias Delacroix

veličina teksta

Aa Aa

U Čileu se danas održava drugi krug predsedničkih izbora na kojima se građani opredeljuju za jednog od dva kandidata sa potpuno suprotnih strana. Iako je u prvom krugu pobedu odneo Hose Antonio Kast (55), desničar i poslanik koji je u prošlosti branio nekadašnju vojnu diktaturu, trenutno u anketama vodi Gabrijel Borić (35), levičar i nekadašnji vođa studentskih pokreta, inače hrvatskog porekla.

Prvi krug predsedničkih izbora održan je 21. novembra i oni tada nisu doneli jasnog pobednika, a činjenica da su trku nastavila dvojica političara sa dve strane bila je šok za sistem u zemlji koja se dugo priklanjala političkom centru. Kast, koji je iz Republikanske stranke i kog nazivaju "čileanskim Trampom" završio je tada na prvom mestu sa 28 odsto glasova, dok je Gabrijel Borić, iz levog saveza, bio drugi sa 25,7 odsto.

Iako je trka tesna, ankete su poslednjih nekoliko dana sve češće davale prednost Boriću i njegova prednost i dalje raste, a u slučaju da pobedi postao bi najmađi predsednik u modernoj istoriji Čilea, a uz to i sa vrlo neobičnim prezimenom za to podneblje - na "ić".

Od vođe studentskih protesta do favorita u predsedničkoj trci

Kako piše hrvatski RTL, pre samo 10 godina Borić je bio studentski vođa u glavnom gradu Čilea, okupljajući se protiv privatiziranog obrazovnog sistema u zemlji zajedno s hiljada drugih studenata u Santijagu. Sada 35-godišnji progresivni kongresmen iznosi taj etos na birališta, gde se nada da će u drugom krugu predsedničkih izbora pobediti svog suparnika.

Uspe li u toj zamisli - Borić će postati najmlađi, i "najleviji" predsednik zemlje u njenoj modernoj istoriji. Kandiduje se za široku koaliciju koja uključuje Komunističku partiju i zagovara model socijalne države koji obećava rešavanje sve veće nejednakosti u zemlji.

Za svoje kritičare, Borić je radikalan i neiskusan. Ali te osobine takođe podstiču njegovu popularnost među mladim Čileancima, od kojih su ga mnogi upoznali tokom poslednje dve godine društvenih nemira.

U oktobru 2019. masovni protesti potresli su zemlju dok su hiljade demonstrirale za bolje penzije, bolje obrazovanje i kraj ekonomskog sistema za koji veruju da ide u prilog eliti. Borić je brzo postao najglasniji predstavnik ovog društvenog pokreta i ojačao svoje vođstvo odbacivši nasleđe koalicije levog centra koja je vladala od 1990. do 2010. godine.

Taj pokret doveo je do toga da je odlazeći predsednik Sebastijan Pinera pristao na referendum za promenu Ustava. Prošle godine Čileanci su većinom glasali za nacrt novog. Taj proces je sada u toku, a novi Ustav će biti izglasan negde sredinom 2022. godine.

Borićeva politička platforma jahala je na tom talasu, koji uključuje predloge za uključiviji sistem javnog zdravstva, ukidanje studentskog duga, podizanje poreza za bogate i reviziju državnog privatnog penzionog sistema. Njegov program uključuje i promicanje prava žena, LGBTQ+ prava i životne sredine.

Borić se dugo predstavljao kao autsajder i bio je sklon postizanju dogovora s drugim političkim sektorima, čak i ako to znači zamahnuti u vlastitoj koaliciji. Borić se doživljava kao emocionalni vođa. Javno je otkrio da pati od opsesivno-kompulzivnog poremećaja i proveo je dve nedelje u psihijatrijskoj bolnici.

Hrvatski i katalonski koreni

Gabrijel Borić je rođen u Punta Arenasu 1986. godine. Otac mu je Luis Havijer Borić, preklom iz Hrvatske, koji je čitav životni vek radio kao hemijski inženjer u kompaniji ENAP, a majka Marija Soledad Font, poreklom iz Katalonije, piše Gardijan.

Pre 10 godina Borić je bio deo radikalne generacije studentskih vođa koji su 2011. godine predvodili proteste protiv nejednakosti u obrazovnom sistemu. Danas se na te proteste gleda kao na prethodnike većih društvenih nemira koji su zahvatili zemlju u oktobru 2019. godine, piše Gardijan.

U profesionalnu politiku Borić je ušao 2013, kada je kao nezavisni kandidat u južnoj regiji Magalanes osvojio odborničko mesto s najvećim brojem glasova. Isto se dogodilo i 2017. godine. Borić je bio jedan od poslanika koji su 2019. godine potpisali međustranački sporazum o donošenju novog Ustava - potez za koji analitičari kažu da je bio ključan za Borićevo osvajanje simpatija levog biračkog tela.

Gabrijelovi pradeda i prababa Ive i Božica su pre 124 godine u Čile odselili s Ugljana. U Čileu su dobili desetoro dece, od kojih je sin Vladimiro (1905-1973.) postao prvi nadbiskup hrvatskih korena u Punta Arenasu. Njihovo sedmo dete, sin Luis (1908-2001), je Gabrijelov deda, piše Slobodna Dalmacija.

Luis Borić oženio se u Punta Arenasu Magdalenom Skarpom Martinić (ćerkom dalmatinskih doseljenika s Brača), s kojom je imao četvoro dece: dva sina i dve ćerke. Najstarije dete, sin Luis Havijer Borić Skarpa, oženio je čileansku Katalonku Soledad Font Agileru. U tom braku rodio se 1986. Gabrijel, koji u zvaničnoj biografiji navodi da ima "hrvatske i katalonske korene".