Završen Sabor arhijereja SPC: Posebna pažnja posvećena položaju i problemima Crkve u zemlji, regionu i dijaspori
Komentari
18/05/2025
-16:11
Na ovogodišnjem zasedanju Sabora SPC, koje je održano od 13. do 17. maja u Beogradu, posebna pažnja posvećena je položaju i problemima Crkve kako u Srbiji i Republici Srpskoj, tako i u susednim državama i u dijaspori, a patrijarh Porfirije poručio je da trenutna previranja u svetu iziskuju nepokolebljivo jedinstvo.
Kako je saopšteno iz SPC, kao i ranijih godina, posebna pažnja posvećena je izveštaju o stanju u srpskoj južnoj pokrajini.
"Nadovezujući se na ovu temu, a potvrđujući neraskidivu vezu s izvorištem našeg duhovnog i nacionalnog identiteta, oličenu u ličnostima naših svetih vladara, Sabor je ustanovio jedno novo odlikovanje – orden Svetog kneza Lazara – koje će se dodeljivati članovima Crkve za opšte zasluge", navodi se u saopštenju.
Dodaje se da je Sabor pokazao brigu o unapređenju duhovnog života i organizacije SPC u rasejanju.
Kako je navedeno, u tom duhu, Sabor je obratio naročitu pažnju izveštajima o arhipastirskom radu arhijereja u dijaspori, kao i o završetku pravnih i crkveno-pravnih procesa u SAD i u Velikoj Britaniji.
Sabor je konstatovao neophodnost da se nastavi proces crkveno-pravnog ujednačavanja u pravnim sistemima drugih država širom dijaspore u kojima SPC ima svoju jurisdikciju.
Saslušani su i analizirani izveštaji o radu Svetog arhijerejskog sinoda i eparhijskih arhijereja, kao i izveštaji o radu Patrijaršijskog upravnog odbora, Patrijaršijske biblioteke, Muzeja i Arhiva Srpske pravoslavne crkve, kao i dobrotvorne fondacije "Čovekoljublje" i drugih fondacija, ustanova i službi SPC u proteklom periodu.
Povezane vesti
U tom smislu, Sabor je s dužnom pažnjom i brigom razmatrao mogućnosti unapređivanja rada crkvenih zavoda i jedinica.
U saopštenju se navodi da je Sabor saslušao izveštaje o radu svih obrazovnih ustanova SPC, kao i izveštaj saborske Komisije kojoj je povereno da pripremi predloge za reformu plana i programa srednjoškolskog obrazovanja u bogoslovskim školama SPC.
Nakon saslušanja, Sabor je prihvatio zaključke rada te Komisije i doneo odluku o uvođenju sistema četvorogodišnjeg srednjoškolskog obrazovanja u srpskim pravoslavnim bogoslovijama, koji će s primenom započeti već od 1. septembra školske 2025/26. godine.
Sabor je posvetio pažnju i pitanju izmena i dopuna 14. i 15. člana Ustava Srpske pravoslavne crkve, koji se tiču naziva eparhija i titulature episkopa.
Kako se navodi u saopštenju, u Svetom sinodu mandat je prestao mitropolitu braničevskom Ignjatiju i arhiepiskopu gornjokarlovačkom Gerasimu, čime će oni postati zamenici članova u narednom periodu.
Kao članovi Sinoda u dosadašnjem mandatu ostaju mitropolit zvorničko-tuzlanski Fotije i mitropolit raško-prizrenski Teodosije, a za nove članove u predstojećem dvogodišnjem mandatu izabrani su mitropolit bački Irinej i episkop budimljansko-nikšićki Metodije.
Sabor je prihvatio predloge Komisije za pripremu predloga za proglašenje svetih SPC, te će tako u Diptihe svetih biti upisani Nikodim, episkop dalmatinski, ispovednik vere protosinđel Kiril (Cvjetković), sveštenik Mihailo Barbić, paroh krtoljski, sveštenik Ilija Rodić, prepodobnomučenik Jovan Stjenički, sveta i blažena Ana, majka svetog Vasilija Ostroškog, mučenici reškovački postradali od Turaka 1688. godine, prepodobnomučenici i mučenici rmanjski, kao i mučenici garavički i bihaćko-petrovački.
Povezane vesti
Sabor se i ove godine pozabavio duhovnim posledicama ratnih sukoba širom sveta, te je ponovo podsetio relevantne međunarodne institucije na stradanje pravoslavnih hrišćana u Ukrajini, Siriji, Palestini i kod nas, na Kosovu i Metohiji.
Apeluju na sve koji imaju moć da spreče dalja krvoprolića, mržnju, netrpeljivost, nepravdu i bezakonje.
Tokom Sabora održana je i sednica Centralnog tela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru, kojom prilikom je primljen izveštaj ovog tela o svim dosadašnjim radovima izvršenim prilozima vernika i uz pomoć države, kao i o preostalim radovima neophodnim da se izvedu u godini pred nama.
Povezane vesti
Patrijarh Porfirije, obraćajući se na početku prve radne sednice episkopima, kazao je da se nalazimo u turbulentnim vremenima, te da trenutna previranja u svetu, kao i u Srbiji, iziskuju nepokolebljivo jedinstvo.
"Sada više nego ikada, moramo svedočiti da je Crkva Sabor. Ona, dakle, sabira, ne deli, ne poistovećuje se ni s jednim fragmentom; ona je celina vernog naroda, ona premošćuje razlike i miri", naveo je Porfirije.
Kako je dodao, mora se svedočiti da jedinstvo Crkve prevazilazi sve zemaljske podele.
"To jedinstvo čuva se – ne pojačanim bavljenjem, niti poistovećivanjem s ovozemaljskim pitanjima i nedoumicama, nego proročkom distancom od svih ovozemaljskih 'soteriologija'. Jedinstvo čuva se bratskim savetovanjem, poštovanjem našeg crkvenog predanja, apostolske vere i molitve koje nas konstituišu kao Crkvu Hristovu", naveo je on.
Kako je dodao, kada se sabiraju u Sabor, ne predstavljaju pojedinačne eparhije kao izolovane administrativne jedinice crkvenog upravljanja, već kao nosioci jednog i nedeljivog episkopata Hristovog, svedočeći o sabornoj punoći Crkve koja se projavljuje na svakom mestu.
"Ne sastajemo se, stoga, samo radi rasprave o administrativnim pitanjima crkvenog života, već prvenstveno radi zajedničkog duhonosnog rasuđivanja o životu Crkve Hristove u našem istorijskom vremenu i prostoru", poručio je patrijarh Porfirije.
Ovogodišnje zasedanje Sabora SPC proteklo je u atmosferi obeležavanja dva velika jubileja – 1.700 godina od Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji i 850 godina od rođenja Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa i prosvetitelja.
Kako se dodaje, oba jubileja biće proslavljena u toku ove godine liturgijskim sabranjima, kao i naučnim skupovima, prigodnim akademijama, konferencijama, okruglim stolovima i izložbama u Beogradu i u eparhijama SPC.
Redovno zasedanje Sabora SPC održano je u Hramu Svetog Save u Beogradu od 13. do 17. maja, a 14. maja u kripti Hrama Svetog Save započelo je s radnim delom zasedanja.
Tokom zasedanja, po već utvrđenoj tradiciji, episkopi su posetili kraljevski dom Karađorđevića, na poziv prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića, u čije ime ih je kao domaćin dočekao princ naslednik Filip Karađorđević.
Raković: Sabor SPC prošao mirno, nije bilo sukobljavljanja među episkopima
Istoričar Aleksandar Raković izjavio je danas da je Sabor Srpske pravoslavne crkve prošao mirno i da tema studentskih blokada nije bila od suštinske važnosti zbog toga što mali broj episkopa podržava proteste.
"Uglavnom sve što se dogodilo poznato je javnosti, nije bilo nikakvih turbulencija, sve je proteklo mirno. Nije bilo sukobljavanja kako je to deo javnosti očekivao između opozicione javnosti episkopa koji podržavaju ove blokade i većine episkopa koja ili ne podržava ili se drži potpuno neutralno", rekao je Raković za Tanjug.
Komentarišući to što je episkop budimljansko-nikšićki Metodije dobio zvanje mitropolita odlukom Svetog Sinoda SPC rekao je da u Ustavu Srpske pravoslavne crkve ne postoje mitropolije već samo eparhije.
"Sve su to eparhije i eparhija crnogorsko-primorska je eparhija crnogorsko-primorska sa počasnim zvanjem Mitropolije, koje je prihvaćeno kao počasno, ali ono nije prema ustavu Srpske pravoslavne crkve", kazao je Raković.
On je istakao da je episkop Metodije dobio titulu mitropolita zbog toga što je to svetosavsko-episkopska stolica i da postoji veliki broj argumenata koji bi mogli da odbrane takvu odluku SPC.
"Ono što je izvesna nelagoda kod crnogorskih separatista, jer su oni smatrali da mitropolit crnogorsko-primorski treba da bude poglavar njihove samostalne crkve bez obzira da li je ta samostalna crkva autokefalna ili autonomna. Onda su mislili da bi sedište na Cetinju i episkop u rangu arhiepiskopa i mitropolita trebalo da bude njihov budući verski poglavar te samostalne crkve", naveo je Raković.
On smatra da se taj koncept crnogorskih separatista sada srušio zbog toga što imaju dva potpuno jednaka mitropolita koja su u rangu sa istom titulom.
"Rusi i Grci u svojim crkvenim strukturama na čelu eparhija imaju najveći broj mitropolita i jedan deo episkopa. Srpska pravoslavna crkva je imala legitimno i legalno pravo da ustroji unutrašnji sistem tako što će eparhijama sa velikom istorijskom važnosti i episkopima, koji su vrlo važni i dugo su na tim episkopskim katedrama, Ne vidim problem, zaista, to je veoma pravedno rešenje", kazao je Raković.
On dodaje da je crnogorsko-primorski mitropolit Amfilohije podelio jedinstvenu eparhiju na dve i da zbog toga ne misli da sadašnji crnogorsko-primorski mitropolit ima nešto protiv odluke da Metodije takođe postane mitropolit.
Istakao je i da srpski episkopi imaju ulogu koja je u našem društvu važna, ali da imaju pravo na politički stav.
"Patrijarh Pavle je imao svoje političke stavove. Koliko puta su ga pozvali iz Republike Srpske da takođe s njima donese neke važne odluke oko budućnosti našeg naroda zapadno od Drine, da ne govorimo i o drugim njegovim odlukama koje su bile ovde u vreme studentskih demonstracija 96. i 97. godine. Njegova odluka da litija prođe kroz Kolarčevu je politička odluka, ali i crkvena. On je istovremeno presekao i razrešio jednu krizu koja je bila u društvu u to vreme", objasnio je Raković.
Naglasio je da je patrijarh Porfirije zajedno sa bačkim mitropolitom Irinejem vrlo afirmativno govorio o našoj zemlji na Saboru SPC.
Komentari (0)