Bliži se finale festivala "Minja Subota" u Dečjem kulturnom centru Beograd Ana Franić u ulozi "šefice podzemlja": Junakinje serije "Poziv" zaigrale su se u muškom svetu i zbog toga dobile po nosu

Top tagovi

Kosovo i Metohija Rat u Ukrajini Kriza na Bliskom istoku

Aktuelno iz kulture

Druga strana Istanbula: Kultura i umetnost "dragulja na Bosforu" u kom se krije i jedna od najpoznatijih turskih slika

Komentari

Autor: Nevena Zdravković

26/02/2022

23:10

Druga strana Istanbula: Kultura i umetnost "dragulja na Bosforu" u kom se krije i jedna od najpoznatijih turskih slika - Copyright Euronews/Nevena Zdravković

veličina teksta

Aa Aa

Kažu da je Istanbul toliko veličanstven grad da mu je jedan kontinent malo. Neki dodaju i da ako bi Ankara bila "turski Vašington", onda bi Istanbul zasigurno predstavljao Njujork. Grad u kom živi više od 15 miliona ljudi nikada ne spava. Ipak, za sve one kojima možda ne prija stalna vreva istanbulskih ulica, ovaj dragulj na Bosforu nudi i parče mira.

Najveći evropski grad, most između Istoka i Zapada, smešten je na moreuzu koji razdvaja dva kontinenta. Njegovo privredno i istorijsko središte leži na evropskom tlu, dok na azijskoj strani živi oko trećine stanovništva grada.

Baš na tom evropskom delu, mestu koje je epicentar za turiste iz celog sveta, Istanbul vam nudi mogućnost da posetite istorijske i kulturne znamenitosti važne za celu Tursku i njenu istoriju. Ne toliko poznato za ljude koji dolaze da vide čuvenu Aja Sofiju, Plavu džamiju ili Galata kulu, u Istanbulu se zapravo nalazi i jedna od najpoznatijih turskih slika, ali i jedna od najlepših modernih biblioteka sa više od 20.000 knjiga.

Posle nezaobilazne vožnje brodom preko Bosfora, šetnje čuvenom Istiklal ulicom i isprobavanja najrazličitijih turskih specijaliteta, svoje slobodno vreme, posebno u zimskom periodu, možete iskoristiti za obilazak jednog od najvećih kulturnih centara na svetu, muzeja i nekoliko veoma neobičnih izložbi.

"Trener kornjača"

Nedaleko od ulice Istiklal, pešačke zone kojom prolazi jedino čuveni crveni tramvaj, nalazi se verovatno najpoznatiji istanbulski muzej - "Pera". Reč je o muzeju smeštenom u zgradi nekadašnjeg hotela Bristol čije su postavke, nekoliko stalnih i nekoliko privremenih, razmeštene na čak pet nivoa.

Među velelepnom zbirkom orijentalističkog slikarstva nalazi se i slika jednog od najistanutijih turskih slikara sa početka 20. veka Osmana Hamdi Beja - "Trener kornjača".

Više od 100 godina od njegove smrti, zaostavština Osmana Hamdi Beja živi u njegovim delima, a njegovo ime nastavlja da privlači pažnju. "Trener kornjača" prikazuje starijeg čoveka u tradicionalnoj otomanskoj verskoj nošnji, crvenoj odori sa izvezenim porubom i turbanom. Scena je smeštena u prostoriju Zelene džamije u Bursi gde čovek pokušava da trenira pet kornjača dok one sa druge strane jedu zelenilo sa poda.

Iako nastala još 1906. godine, slika je svoj veći značaj dostigla tek u decenijama koje su usledile. Prema nekim interpretacijama, nastala je u vreme velikih društvenih i političkih previranja u Osmanskom carstvu, a čak se tumači i kao satira na spore pokušaje reforme carstva.

Vizantijsko nasleđe u popularnoj kulturi

Grad karakterističan po tome da spaja tradicionalno i moderno - gde spomenici drevne civilizacije i neboderi "žive" zajedno - inspirisao je i umetnike na interesantan spoj starog sa novim. Trenutna postavka na petom nivou muzeja, privukla je veliku pažnju javnosti.

Reč je o egzibiciji koja prikazuje koliko vizantijskog nasleđa postoji u popularnoj kulturi, a na delima se mogu videti i neka dobro poznata lica poput Marka Zakerberga ili likova iz serijala "Ratovi zvezda".

Fokusirajući se upravo na vizantijsko nasleđe, izložba prikazuje savremene romane, muziku, stripove, grafičke romane, vizuelnu umetnost, video igre, filmove i modu. Naziv izložbe "Kakav je ovo vizantinizam u Istanbulu" pozajmljen je iz romana "Panorama" Jakupa Kadrija Karaosmanoglua u kom protagonista uzvijuke ove reči frustritan zbog stanja u posleratnom turskom društvu.

Prva stvar koju publika može da vidi je neobičan ikonostas, kojim je zapravo prikazan uticaj vizantijskih portreta na savremene prikaze ikoničnih likova našeg vremena. Među prikazima nalazi se i lik osnivača Fejsbuka Marka Zakerberga, inače delo srpskog umetnika Aleksandra Todorovića.

Pogledaj galeriju

Izložba sadrži zapravo radove više od 50 umetnika, pisaca, ilustratora, muzičara, režisera i modnih dizajnera koji tumače i vizualizuju jedinstvenost i egzotičnost koja se pripisuje Vizantiji iz različitih perspektiva.

Samo sprat ispod nalazi se izložba "Od Istanula do Vizantije: putevi do ponovnog otkrića 1800-1955", koja se fokusira na vizantijske artefakte u istanbulskim arheološkim muzejima.

Velelepni kulturni centar simbol Istanbula

Deo centra grada na kom se nalazi i čuveni Taksim trg krasi još jedna impozantna građevina - Ataturk kulturni centar koji je u oktobru prošle godine ponovo otvoren.

O kakvoj je građevini reč govori činjenica da se prostire na čak 95.000 kvadratnih metara, da se sastoji od pet delova, te da poseduje pozorište, bioskop, koncertne sale, izložbeni centar, kongresnu salu, biblioteku, muzej, galeriju, ali i kafiće i restorane.

Pogledaj galeriju

Iako je izgradnja centra planirana još od 1946. godine, radovi su bili završeni tek 23 godine kasnije. Međutim, centar je u periodu od 2008. do 2018. bio zatvoren, a onda i srušen kada je počelo sa izgradnjom novog, još velelepnijeg. Radovi su trajali dve godine, a centar je ceremonijalno, uz prisustvo predsednika Redžepa Tajipa Erdogana, ponovo otvoren 29. oktobra 2021. godine.

Osim bogatog koncertnog repertoara, svi posetioci u mogućnosti su da posete takozvanu "Muzičku platformu", postavku koja vas vodi na put bogate istorije turske muzike uz nekoliko odvojenih postavki koje prikazuju turske muzičke istrumente kroz istoriju, ali i sa posebnim osvrtom na šest ljudi koji su ostavili najveći trag u turskoj muzici - Ahmeta Adnana Sajguna, Aladina Javašča, Ašika Vejsela, Lejle Gendžer, Munira Nuretina Selčuka i Šerifa Muhitina Targana.

Pogledaj galeriju

Deo koji svakako mami uzdahe svim ljubiteljima knjiga jeste specijalizovana bibioteka koja je posebno postavljena u okviru Ataturk kulturnog centra i koja se fokusira na muziku, umetnost, arhitekturu i dizajn. Prostire se na čak 680 kvadratnih metara, nekoliko spratova i u njoj postoji i više od 20.000 knjiga. Otvorena je za sve starije od 16 godina i moguće je ući samo uz rezervaciju.