Globalne temperature dostižu nove maksimume: Šta se dešava sa klimom, kakva je situacija u Srbiji?

Кako se bliži kraj godine, 2025. je trenutno izjednačena sa 2023. kao druga najtoplija godina u istoriji, pokazuju novi podaci programa Kopernikus.

Globalna prosečna temperaturna anomalija za period od januara do novembra 2025. godine je 0,60 stepeni Celzijusa iznad proseka od 1991. do 2020. godine, ili 1,48 stepeni Celzijusa iznad predindustrijske osnove od 1850. do 1900. godine.

Trenutno je prevaziđena samo do 2024. godine – prve godine koja je prešla 1,5 stepeni Celzijusa iznad predindustrijskih nivoa, sa prosečnom globalnom temperaturom od 15,10 stepeni Celzijusa, što je 0,72 stepena Celzijusa iznad proseka od 1991. do 2020. godine.

Rastuće temperature odražavaju "ubrzani tempo klimatskih promena"

Novembar 2025. bio je treći najtopliji novembar na svetu – nakon 2024. i 2023. godine – uglavnom zahvaljujući višim temperaturama od prosečnih širom severne Kanade i Arktičkog okeana.

Tanjug/AP/Yorgos Karahalis

Takođe su je pogodili katastrofalni ekstremni vremenski događaji, uključujući tropske ciklone u jugoistočnoj Aziji koji su izazvali razorne poplave i gubitak života.

"U novembru su globalne temperature bile 1,54 stepena Celzijusa iznad nivoa iz predindustrijskog perioda, a trogodišnji prosek za 2023-2025. je na putu da prvi put pređe 1,5 stepena Celzijusa", ​​kaže Samanta Berdžes, strateška rukovoditeljka za klimu.

"Ove prekretnice nisu apstraktne – one odražavaju ubrzani tempo klimatskih promena i jedini način da se ublaže budući porast temperature jeste brzo smanjenje emisije gasova staklene bašte".

Mart 2025. godine najtopliji u Evropi

Mart 2025. bio je najtopliji mart u Evropi i drugi najtopliji na svetu, sa prosečnom globalnom temperaturom od 14,06 stepeni Celzijusovih, što je za 1,60 iznad predindustrijskog proseka za taj mesec, saopštila je evropska Služba za klimatske promene Kopernikus (Copernicus). U Srbiji je bio treći najtopliji mart od 1951. godine.

Prema podacima Republičkog hidrometeorološkog zavoda (RHMZ) mart ove godine bio je treći najtopliji u Srbiji od 1951. godine sa srednjom temperaturom od 9,2 stepena Celzijusa, topliji su bili jedino mart 2024. godine sa srednjom temperaturom vazduha 9,7 i mart 2001. godine sa 9,6 ºC.

Tanjug/AP/Andrew Medichini

“Na Crnom Vrhu je mart bio najtopliji, od početka merenja na ovoj stanici, sa srednjom temperaturom vazduha 5,9ºC, a prethodni najtopliji mart zabeležen je 1990. godine sa srednjom temperaturom vazduha 5,6ºC. U Dimitrovgradu, na Kopaoniku, u Ćupriji i u Leskovcu ovaj mart je drugi najtopliji od kada se vrše merenja na ovim stanicama, dok je u većem delu zemlje mart 2025. godine među najtoplijima u istoriji merenja”, naveo je RHMZ u mesečnom biltenu.

Srednje temperature vazduha kretale su se u intervalu od 8,6 u Požegi do 11, 8 stepeni u Beogradu, dok su u planinskim predelima bile od 1,9 na Kopaoniku do 6,6 na Zlatiboru.

Najtoplija godina u Srbiji u istoriji merenja 2024.

Godina 2024. je u Srbiji bila najtoplija od kada se vrše merenja, pokazuju podaci Republičkog hidrometeorološkog zavoda (RHMZ).

Prosečna godišnja temperatura u Srbiji je iznosila 13,3 stepena Celzijusa, što je 2,3 stepena više od proseka za period od 1991. do 2020. godine, pokazuju podaci RHMZ. Ovo je bila druga uzastopna godina koja obara rekord, budući da je 2024. je bila za skoro jedan stepen toplija od prethodno najtoplije 2023.

Tanjug/AP/Manu Fernandez

U Somboru je 14. avgusta prošle godine zabeležen apsolutni dnevni maksimum temperature vazduha na lokalnom nivou, od 40,6 stepena Celzijusa. Na većini meteoroloških stanica registrovani su rekordni brojevi letnjih dana sa temperaturom od preko 25 stepeni, zatim tropskih dana sa temperaturom od preko 30 stepeni.

Takođe, većina meteoroloških stanica je zabeležila rekordan broj tropskih noći, kada je minimalna temperatura viša od 20 stepeni Celzijusa.

RHMZ je tada naveo da su tokom većeg dela godine beleženi toplotni talasi, a četiri intenzivna toplotna talasa, sa temperaturama koje su prelazile 35 stepeni Celzijusa, zabeležena su tokom juna, jula i avgusta.