Igre 
Liturgija pomirenja i kanonsko jedinstvo - ubrzano "resetovanje" odnosa SPC i MPC
Komentari18/05/2022
-07:03
Liturgijom pomirenja koju će služiti patrijarh Porfirije i arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan trebalo bi da se odnosi Sprske pravoslavne crkve i Makedonske pravoslavne crkve-Ohridske arhiepiskopije vrate na nivo od 1959. godine. Najavljeno je da će liturgija biti održana u Hramu Svetog Save u Beogradu uz sasluženje svih arhijereja.
Sabor SPC saopštio je u ponedeljak da za makedonsku crkvu prihvata status najšire moguće autonomije, koji joj je dodeljen još 1959. godine. U tom saopštenju se navodi i da je dijalog o budućem i eventualno konačnom statusu eparhija u Severnoj Makedoniji ne samo moguć "nego je i celishodan, legitiman i realan".
U međuvremenu su stigle i prve poruke iz makedonske crkve. Da je odluka SPC "korak napred" smatra mitropolit prespansko-pelagonijski i administrator Australije i Novog Zelanda Petar, a mitropolit Primen je pozvao na uzdržanost od komentara do sednice Sinoda MPC na kojoj se očekuje razmatranje te odluke. On je za Dojče vele rekao da će biti podeljene i razjašnjene sve dostupne informacije i da će Komisija tražiti od SPC pojašnjenje za sve što ne bude jasno.
Izvesno je da nisu rešena sva pitanja između SPC i MPC koja je proglasila autokefalnost 1967. godine bez kanonske saglasnosti SPC. Međutim, kulturolog prof. dr Jovan Janjić kaže da zajedničko služenje liturgije u Hramu svetog Save predstavlja obnovu kanonskog jedinstva, a samim tim i liturgijskog jedinstva.
"Time se obznjanjuje da se prevazilazi raskol koji je postojao 55 godina, od 1967. godine kada je crkva u Makedoniji preduzimanjem nekanonskih poteza, pod uticajem tadašnje komunističke države, isključila sebe iz jedinstva pravoslavne crkve. Bitno je da se ostane pri postignutom sporazumu, a u predstojećem periodu da se rešavaju sva otvorena pitanja do uspostavljanja punog jedinstva", rekao je Janjić za Euronews Srbija.
Precizira da se tu pre svega misli na imovinu SPC u Severnoj Makedoniji, ali i na uređenje odnosa autonomne Ohridske arhiepiskopije na čelu sa mitropolitom Jovanom (Vraniškovskim) kojoj je SPC dodelila tomos 2003. godne sa crkvenom organizacijom do sada poznatom pod imenom Makedonska pravoslavna crkva.
On je naveo da se ovim vraća na stanje iz 1959. godine kada je SPC dodelila široku autonomiju Makedonskoj pravoslavnoj crkvi. On kaže da je MPC "izigrala" taj dogovor i da nije uradila ono što se od nje očekivalo - nije izmenila određene članove svoga Ustava već je, kako kaže, krenula da na nekanonski način dobije autokefalnost.
Povezane vesti
"SPC nije mogla na to da pristane i došlo je do raskola. Vodiće se razgovori ubuduće na temelju najšire autonomije koju je SPC dodelila 1959. godine. Sada je važno da se uspostavi jedinstvo između Ohridske arhiepiskoje (mitropolit Jovan) i Makedonske pravoslavne crkve (arhiepiskop Stefan)", naveo je Janjić.
Saopštenje Vaseljenske patrijaršije
Pitanje makedonske crkve je ponovo došlo u fokus javnosti nakon što je Vaseljenska patrijaršija 9. maja izdala saopštenje da priznaje crkvu Severne Makedonije kao pravoslavnu i da je prima u zajednicu hrišćanskih pravoslavnih crkava. Tada su verski analitičari rekli da se tom odlukom Carigradska patrijaršija umešala u jurisdikciju Srpske pravoslavne crkve, s obzirom na to da ona nije majka crkva MPS-OA i da zbog toga ne može da joj da autonomiju ili autokefalnost.
Tanjug/Sava Radovanović
"Kada je obznanjeno da bi uskoro moglo doći do prevazilaženja raskola između SPC i MPC, Carigradska patrijaršija panično reaguje i donosi odluku da, tobože, ona uspostavlja liturgijsko jedinstvo sa crkvom u Severnoj Makedoniji, da bi tako pokazalo kako ona ima odlučujuću ulogu u rešavanju ključnih problema u pravoslavlju. To je bilo nekanonski i ta odluka ne može da opstane", rekao je Janjić za Euronews Srbija.
Da je bilo razgovora između SPC i MPC objavio je 6. maja episkop zvorničko-tuzlanski Fotije. On je tada rekao da je moguće da će se na majskom arhijerejskom saboru SPC makedonska crkva vratiti u kanonsko jedinstvo sa SPC.
Saopštenje Vaseljenske patriajršije usledilo je tri dana kasnije, ali je član Sinoda Makedonske pravoslavne crkve - Ohridske arhiepislkopije vladika Petar rekao za Dojče vele da ova odluka ne znači tomos za autokefalnost kojim se zvanično reguliše međunarodni naziv i status Makedonske crkve, već da je to najava da crkva više nije u raskolu sa pravoslavnim svetom.
FoNet/SPC
Ključni datumi
Zahtevi za autokefalnost ckve u Makedoniji pojavili su se nakon Drugog svetskog rata, a sabor SPC je 1959. godine doneo je odluku o širokoj autonomiji te crkve, pod uslovom da MPC promeni Ustavi i usaglasi se sa Ustavom SPC.
Međutim, MPC je 1967. godine jednostrano proglasila autokefalnost, koju Srpska pravoslavna crkva nije priznala i od tada je počeo raskol.
Povezane vesti
Zauzimanjem patrijarha Pavla 2002. godine održani su razgovori u Nišu kada je došlo do Niškog sporazuma, kojim je Makedonskoj crkvi ponovo data najšira autonomija. Sa tim su se saglasili svi učesnici u razgovoru - članovi Sinoda SPC i Sinoda Makedinske pravoslavne crkve. Međutim, po povratku u Skoplje predstavnici Sinoda MPC rekli su da je samo bio radni dokument, tako da je taj sporazum propao.
Nakon toga dolazi do osnivanja autonomne Ohridske arhiepiskopije na čelu sa mitropolitom Jovanom Vraniškovskim koji prihvata kanonsko jedinstvo sa SPC.
Međutim, najnovijom odlukom Sabora SPC i zajedničkom liturgijom u Hramu Svetog Save trebalo bi da bude stavljena tačka na raskol, a odnosi da se vrate na nivo iz 1959. godine, što znači da će Makedonska pravoslavna crkva - ohridska arhiepiskopija imati najširu moguću autonomiju.
"U dijalogu o njihovom budućem i eventualno konačnom kanonskom statusu Srpska Pravoslavna Crkva će se rukovoditi samo i isključivo eklisiološko-kanonskim i crkveno-pastirskim načelima, merilima i normama, ne mareći za realpolitičke, geopolitičke, crkvenopolitičke i druge slične datosti ili za jednostrane inicijative i ne podležući ničijim uticajima ili pritiscima", saopštio je Sabor SPC kada je objavio odluku.
Komentari (1)
Ramamti Ezer
18.05.2022 16:40
Da li je Bog zaista odgovorio na Porfirijeve molitve? Pa pitajmo se da li je Bog nacionalno opredljen, pa odobrava SPC, MPC, CPC, RPC, UPC i kako se sve ne zovu sve te posvađane crkve? Može li Bog Biblije, Jehova, biti tako podeljen? On je apostolu Petru dao jednu lekciju i prekorio ga zbog judaističkog nacionalizma u viziji. Petar je nakon toga priznao sledeće:,,Sad zaista shvatam da Bog nije pristrastan, nego u svakom narodu prihvata sve koji ga se boje i čine ono što je pravedno.'' (Dela apostolska 10:34,35). Mogu li SPC I MPC dobiti Božji blagoslov sa nacionalnim prefiksima u imenu ili su u pitanju čisto političke igre ispod žita koje su Bogu odvratne i koje ga se ne dotiču, niti se osvrće na takve težnje nominalnih crkava državica ex Yu prostora? Isus je molio svog Oca Jehovu zadnje noći svog života na Zemlji da njegovi učenici ne budu deo politički i nacionalno orijentisanog sveta (Jovan 17:16). A SPC I MPC se upravo ponašaju suprotno toj molitvi jer ostaju u okviru svojih nacionalnih prefiksa i političkih strujanja.