Od sinagoge u Temišvaru do bazara u Kalkuti: Svet ima 25 ugroženih spomenika kulture

Komentari

Autor: Euronews Srbija / WMF

07/03/2022

22:30

Od sinagoge u Temišvaru do bazara u Kalkuti: Svet ima 25 ugroženih spomenika kulture - Copyright Google Maps, Pixabay, profimedia

veličina teksta

Aa Aa

Svetski fond za zaštitu spomenika objavio je listu 25 najugroženijih znamenitosti sveta u poslednje dve godine kojima je hitno potrebno posvetiti pažnju.

Ta neprofitna organizacija nadgleda ugrožena kulturna i istorijska mesta širom sveta, podiže svest javnosti o važnosti njihovog očuvanja i prikuplja sredstva za ona kojima preti najveća opasnost.

Do danas je prikupila preko 110 miliona dolara za projekte na više od 300 mesta.

Ove godine lista je sastavljena nakon dobijenih 225 nominacija iz celog sveta, koje je analizirao Međunarodni savet za spomenike i lokalitete (ICOMOS), nezavisni panel međunarodnih stručnjaka za kulturno nasleđe.

Odabrani spomenici nalaze se u 24 zemlje, a pretnje koje ih ugrožavaju su klimatske promene, nedovoljna vidljivost, prekomerni turizam i politička kriza.

Svetski fond za zaštitu spomenika navodi da su zbog rasta globalnog zagrevanja, potrebne inovativne metode, kao i podsticanje tradicionalnih znanja i veština, za umanjenje njegovog uticaja na spomenike kulturnog nasleđa.

Na listi se nalazi Herst zamak u Velikoj Britaniji, čiji se jedan zid srušio usled udara vetra u februaru 2021. godine, kao i groblje i džamije Koaganu na Maldivima, ugroženi podizanjem nivoa mora.

Iz Fonda ističu i značaj očuvanja drevnih sistema distribucije vode fontana poznatih kao hitije u Nepalu i rezervoari vode u Hauaki u Peruu koji su i danas u upotrebi.

Fond je takođe istakao mesta koja su zanemarivana uprkos njihovom značaju, među kojima je pašnjak Garsija, tradicionalna teritorija Karizo/Komekrudo plemena, kao i Dom za aboridžinske dečake u Kinčeli u Australiji, koji čuva sećanje na decu nasilno odvođenu od njihovih roditelja za vreme segregacije Aboridžina.

Na listi su i spomenici iz Temišvara u Rumuniji - sinagoga u takozvanom Fabričkom gradu, kao i celokupno jevrejsko nasleđe, koje smanjenjem jevrejske populacije u tom gradu, neumitno propadaju.

Prekomerni turizam počeo je da ugrožava mnoge spomenike kulture, a naročito drevni grad Teotivakan nadomak Meksiko Sitija, kao i Afrikataun, zajednicu u Alabami, koju su nakon sticanja slobode osnovali nekadašnji robovi iz Zapadne Afrike.

Lista uključuje i spomenike koji se nalaze na ratom pogođenim područjima, poput istorijskih građevina u Bejrutu, oštećenih u velikoj eksploziji u avgustu 2020. godine, kao i istorijski grad Bengazi, oštećen u pobuni 2011. godine.

Predstavljamo vam kompletnu listu najugroženijih spomenika i kulturnog nasleđa:

Zamak Herst u Velikoj Britaniji
Grad džamija, Bagerhat, Bangladeš
Hiti fontane, Katmandu, Nepal
Groblje i džamija u Koaganuu, Maldivi
Kulturni pejzaž Jananča-Huakis u Peruu
Kuća naroda, Uagadugu, Burkina Faso
Kulturni pejzaž Bunong naroda, Kambodža
Pašnjaci Garsija, Teksas, Sjedinjene Američke Države
Dom za aboridžinske dečake u Kinčeli, Australija
Abidos, staroegipatski sveti grad, Egipat
Afrikataun, Alabama, Sjedinjene Američke Države
Arheološko nalazište Lamanaj, Belize
Drevni grad Teotivakan, Meksiko
Monte Alegre park u Brazilu
Utvrđenja Jongtaj u Fuđenu, Kina
Tradicionalne zgrade civilizacije Asante u Kumasiju, Gana
Sumba ostrvo, Indonezija
Tireta bazar u Kolkati, Indija
Građevine od kulturnog značaja u Bejrutu, Liban
Istorijski centar grada Bengazi, Libija
Grobnica Džahangira u Lahoru, Pakistan
Pomorske stanice Alkantara i Roča do Konde, murali Almade Negrejruša, Lisabon, Portugalija
Sinagoga u Fabričkom gradu i jevrejsko nasleđe u Temišvaru, Rumunija
Oblast Nuri sa piramidama u Sudanu
Arhipelag Sokotra u Jemenu