Država sprema nacionalnu čitanku: Koristiće je i osnovci i srednjoškolci za više predmeta - šta treba znati o njoj

Komentari

Autor: Slavica Tuvić

12/04/2023

14:43

Država sprema nacionalnu čitanku: Koristiće je i osnovci i srednjoškolci za više predmeta - šta treba znati o njoj - Copyright Tanjug/HINA/Admir Buljubašić, Euronews

veličina teksta

Aa Aa

Umesto najavljenih nacionalnih udžbenika iz srpskog jezika, istorije, geografije, država će izdavati nacionalne čitanke za sve učenike osnovnih i srednjih škola. To je predviđeno izmenama Zakona o udžbenicima koji je na javnoj raspravi do 27. aprila. Nakon javne rasprave sledi usvajanje u parlamentu, a nacionalne čitanke naće se u đačkim torbama od 2024/25 godine.

Nacionalna čitanka neće imati status udžbenika, već će to biti obavezno nastavno sredstvo za sve učenike osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja koji nastavu pohađaju na srpskom jeziku.

"Nacionalna čitanka koristi se u cilju razvijanja ličnog i nacionalnog identiteta, razvijanja svesti i osećanja pripadnosti Republici Srbiji, poštovanja i negovanja srpskog jezika i maternjeg jezika, tradicije i kulture srpskog naroda i nacionalnih manjina na prostoru Republike Srbije, razvijanja interkulturalnosti, poštovanje i očuvanje nacionalne i svetske kulturne baštine", navodi se u Nacrtu.

U njoj će biti sadržaji programa predmeta Srpski jezik, Svet oko nas, Priroda i društvo, Istorija, Geografija, Likovna kultura i Muzička kultura, u skladu sa planom i programom nastave i učenja za određeni razred, odnosno ciklus osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja.

Planirano je da se urade četiri čitanke. Jedna koja obuhvata sadržaje prvog i drugog razreda osnovnog obrazovanja i vaspitanja, zatim trećeg i četvrtog razreda osnovnog obrazovanja i vaspitanja, svih razreda drugog ciklusa osnovnog obrazovanja i vaspitanja, svih razreda srednjeg obrazovanja i vaspitanja.

Finansiranje iz budžeta

"Sredstva za finansiranje pripreme i nabavke nacionalne čitanke za sve učenike osnovnih i srednjih škola koji ostvaruju obrazovno vaspitni rad na srpskom jeziku obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije. Način i rokove dodele i vraćanja udžbenika i nacionalne čitanke koji se finansiraju sredstvima iz budžeta utvrđuje Vlada", navodi se u Nacrtu.

Dodaju i da lokalne samouprave mogu finansirati ili sufinansirati nabavku nacionalne čitanke, a o tome su dužni da obaveste ministarstvo najkasnije do 1. februara tekuće kalendarske godine za narednu školsku godinu.

Nacionalne čitanke izdavaće javni izdavač, koji formira autorski tim za pripremu nacionalne čitanke i to pojedinačno za svaki nivo izrade čitanke. Javni izdavač raspisuje javni poziv za izbor članova autorskog tima za pripremu nacionalne čitanke.

"Autorski tim čine lica sa integritetom i autoritetom u oblasti za koju su izabrani. Javni izdavač raspisuje i javni poziv za izbor članova recenzentske komisije na isti način kao i za izbor članova autorskog tima za pripremu nacionalne čitanke”, stoji u Nacrtu.

Recenzentska komisija

Recenzentsku komisiju za nacionalnu čitanku čine najmanje pet članova, pri čemu dva člana obavezno moraju da budu nastavnici visokoškolske ustanove ili naučni savetnici odgovarajućeg instituta, a tri člana obavezno moraju da budu iz redova nastavnika koji neposredno učestvuju
u izvođenju nastave.

Stručnu ocenu kvaliteta nacionalne čitanke daje komisija koju iz reda zaposlenih obrazuje Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja. Članovi neće imati pravo na naknadu. Ukoliko u Zavodu nisu zaposlena lica sa odgovarajućim obrazovanjem, angažovaće se druga stručna lica za odgovarajuću oblast. Kao i sve ostale udžbenike, i nacionalne čitanke na kraju odobrava ministar.

Predviđeno je da javni izdavač u roku od 15 dana od stupanja na snagu izmenjenog Zakona o udžbenicima raspiše javni poziv za izbor autorskih timova. Korišćenje nacionalne čitanke planirano je da počne od školske 2024/25 godine.

Ideja o nacionalnim udžbenicima iz srpskog jezika i književnosti, istorije i geografije pojavila se nakon debate o filmu "Dara iz Jasenovca". Inicijativa je potekla od samog državnog vrha.

Na sastanku predsednika Aleksandra Vučića i ministra prosvete Branka Ružića 1. marta 2021. godine dogovoreno je da ministarstvo i Vlada Srbije počnu izmenu dva zakona kako bi se stvorili uslovi da država sačini udžbenike za osnovnu i srednju školu za srpski jezik i književnost, istoriju i geografiju.