Centar Čačka krije tragove drevnih civilizacija: Otkriveni novi dokazi o istorijskom značaju položaja grada na Moravi

U samom srcu Čačka  arheolozi su u nekoliko navrata našli pravo arheološko blago: izvanredno očuvane tragove iz doba Starog Rima, ali sve do nedavno nisu uspeli da "sklope kockice" šireg konteksta ovog velikog otkrića.

Ispostavilo se da se grad na Moravi nalazi ispod rimskog utvrđenja koje potiče još iz prvog veka pre nove ere, koje je u kontinuitetu trajalo sve do petog veka. 

Katarina Dmitrić, arheološkinja Narodnog muzeja u Čačku, za Euronews Srbija kaže da se još od sedamdesetih godina prošlog veka znalo za postojanje rimskih termi, ali da su istraživači tek 2022. počeli da razotkrivaju širi njihov širi kontekst.

Euronews Srbija

"Ono što nas je najviše impresioniralo je to da smo našli ostatke fortifikacije. To se zapravo poklapa sa konfiguracijom savremenog grada koja ima blagu, izbočenu, brežuljkastu izgradnju. Onda smo pronašli i istočni zid, tako da je sada i njegov obim jasan. Unutar utvrđenja su brojne građevine koje su sačuvane naravno u temeljima ali su često naslonjene jedna na drugu i to nama pokazuje tu hronološku sekvencu i način života, rušenja i zidanja", kaže Dmitrić.

Otkriveni su delovi bedema utvrđenja, deo unutrašnje zapadne kapije, jedan veliki kasnoantički zidani objekat, temelji sačinjeni od antičkih spolija sa fragmentovanim natpisima, otpadne jame, poluzemunice i velika količina pokretnog materijala.

Euronews Srbija

"Tu ima puno raznih rušenja, zidanja, pregrađivanja, ali sve to daje draž celom lokalitetu i gradu i mislim da ga preporučuje za jednu ozbiljnu turističku destinaciju", smatra arheološkinja.

Blago iz Atenice

Da su Čačak i njegova okolina prava riznica drevnih blaga, dokaz je i postojanje praistorijskijh humki u naselju Atenica koje potiču iz perioda šestog i petog veka pre nove ere.

One važe za jedan od najznačajnijih arheoloških lokaliteta na prostoru ne samo Srbije, već i cele Evrope. Nalazište, koje su arheolozi označili kao "kneževske grobovi lokalne plemenske aristokratije" pronađeni su pedesetih godina prošlog veka, ali i danas uspevaju da iznenade naučnike.

Reč je o takozvanom horizontu kneževskih tumula iz vremena kada se odigravala Bitka kod Termopila.

Prinstscreen YouTube/Atenica Umke

Zbog velikog značaja ovog lokaliteta, naučnici su poslednjih nekoliko godina počeli iznova da analiziraju pronađeni sadržaj grobnica, a sada su uključili i antropologe, koji ispituju pronađene ostatke skeleta.

"Očigledno je da je ovo bilo čvorište oduvek, a tome je uzrok geografija ovog prostora. Ludi u inostranstvu često ne znaju gde je Čačak, ali znaju gde je Atenica, gde su te humke", ističe Dmitrović.

Pored impresivne arhitekture ove grobnice se izdvajaju i po bogatim prilozima. Pronađeni su brojni ukrasi i nakit od zlata, srebra, bronze i stakla, kao i 2.500 ćilibarskih perli figuralnog ili nepravilnog oblika, uglavnom uvezenih iz radionica južne Italije.

To je jedna od najvećih kolekcija ćilibara u Centralnom Balkanu. Veći nalaz je jedino iz Novog Pazara koji broji čak 8.000. Pored ćilibara, tu su i zlatni i srebrni nalazi koji su sastavljeni u ogrlice, zatim staklene perle koje su takođe izuzetno atraktivne i nalazi od keramike. Bilo je bronzanog posuđa koje, nažalost, nije ostalo očuvano, ali i ratničke opreme.

Više o ovim otkrićima pogledajte u priloženom videu.